[BACK TO WEBPAGE TECHNOLOGY]

ความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีสื่อ

1 เทคโนโลยีสื่อ

2 ความหมาย “สื่อ”

ภาษาลาติน = Medium แปลว่า ระหว่าง (between) มักใช้ในรูปพหูพจน์ = Media
สิ่งใดก็ตามที่บรรจุข้อมูลสารสนเทศเพื่อให้ผู้ส่งและผู้รับสื่อสารได้ตามวัตถุประสงค์

3 ความหมายของสื่อคำว่า "สื่อ"

ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้ให้ ความหมายของคำนี้ไว้ดังนี้

สื่อ (กริยา) หมายถึง ติดต่อให้ถึงกัน เช่น สื่อความหมาย, ชักนำให้รู้จักกัน
สื่อ (นาม) หมายถึง ผู้หรือสิ่งที่ติดต่อให้ถึงกันหรือชักนำให้รู้จักกัน เช่น
เขาใช้จดหมายเป็นสื่อติดต่อกัน
เรียกผู้ที่ทำหน้าที่ชักนำให้ชายหญิงได้แต่งงานกันว่า พ่อสื่อ หรือ แม่สื่อ

4 นิยามสื่อ

Heinich และคณะ (1996) ให้คำจำกัดความคำว่า “media” ไว้ดังนี้
“Media is a channel of communication : สื่อ คือช่องทางในการติดต่อสื่อสาร”

A. J. Romiszowski (1992) ให้คำจำกัดความคำว่า “media” ไว้ดังนี้ “the carriers of messages, from some transmitting source (which may be a human being or an inanimate object) to the receiver of the message (which in our case is the learner) : ตัวนำสารจากแหล่งกำเนิดของการสื่อสาร (ซึ่งอาจจะเป็นมนุษย์ หรือวัตถุที่ไม่มีชีวิต) ไปยังผู้รับสาร (ซึ่งในกรณีของการเรียนการสอนก็คือ ผู้เรียน)”

5 นิยามสื่อสรุปได้ว่า สื่อ หมายถึง
สิ่งใดๆ ก็ตามที่เป็นตัวกลางระหว่างแหล่งกำเนิดของสารกับผู้รับสาร เป็นสิ่งที่นำพาสารจากแหล่งกำเนิดไปยังผู้รับสาร เพื่อให้เกิดผลใดๆ ตามวัตถุประสงค์ของการสื่อสาร

6 สื่อการเรียนการสอนตัวกลางในการถ่ายทอดความรู้ และทักษะต่างๆ จากผู้สอนไปยังผู้เรียน
Instructional media
Learning Media

7 สื่อการเรียนการสอนสิ่งใดก็ตามที่บรรจุเนื้อหาเกี่ยวกับการเรียน
การสอน การเรียนรู้
รูปแบบวัสดุ อุปกรณ์ เทคนิควิธีการ
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอน และ
การเรียนรู้ให้เกิดสูงสุด และมีประสิทธิผลเพิ่มพูนยิ่งขึ้น

8 พัฒนาการของสื่อแบ่งตามรูปแบบ

9 พัฒนาการของสื่อแบ่งตามระยะเวลา

10 ประเภทของสื่อสื่อโสตทัศนูปกรณ์ (Audiovisual materials)
สื่อตามประสบการณ์การเรียนรู้
สื่อตามลักษณะการใช้งาน
สื่อตามรูปแบบการใช้งาน
สื่อตามทรัพยากรการเรียนรู้
สื่อตามการใช้ไฟฟ้า
สื่อที่ไม่ใช้ไฟฟ้า
สื่อที่ใช้ไฟฟ้า

11 สื่อโสตทัศนูปกรณ์นับเป็นจุดเริ่มของสื่อการเรียนการเสนอ
บรรจุเนื้อได้ในตัวเอง
มีการพัฒนาให้เป็นสื่อในการถ่ายทอดเนื้อหา โดยอาศัยความสามารถทางอิเล็กทรอนิกส์

12 สื่อโสตทัศนูปกรณ์Robert E.de Kieffer ได้จำแนกสื่อโสตฯ เป็น 3 ประเภท ดังนี้
สื่อไม่ใช้เครื่องฉาย (Non-projected aids)
สื่อใช้เครื่องฉาย (Projected aids)
สื่อเครื่องเสียง (Audio aids)

13 สื่อไม่ใช้เครื่องฉายสื่อที่ใช้ในการสื่อสารทางทัศนะ
สื่อภาพ (Illustrative materials)
สื่อที่สามารถถ่ายทอดเนื้อหาได้ในตัวเอง
เช่น ภาพกราฟิก, กราฟ, แผนภาพ, แผนที่, ของจริง,
ของจำลอง
กระดานสาธิต (Demonstration boards)
ใช้นำเสนอเนื้อหา
เช่น กระดานชอล์ก กระดานนิเทศ กระดานแม่เหล็ก
กระดานผ้าสำลี
กิจกรรม (Activities)
เทคโนโลยีวิธีการเพื่อการเรียนรู้
เช่น การศึกษานอกสถานที่ การจัดนิทรรศการ

14 สื่อภาพ
15 กระดานสาธิต
16 กระดานสาธิต
17 กิจกรรม
18 สื่อใช้เครื่องฉายวัสดุและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพื่อการสื่อสารด้วยภาพ/เสียง
ระบบฉายตรง (Direct Projection)
เครื่องฉายสไลด์ใช้กับแผ่นฟิล์มสไลด์
ระบบฉายอ้อม (Indirect Projection)
เครื่องฉายภาพข้ามศีรษะใช้กับแผ่นโปร่งใส
ระบบฉายสะท้อน (Reflective Projection)
เครื่องฉายภาพทึบแสง

19 ระบบฉายตรงการฉายที่อาศัยลำแสงจากหลอดกำเนิดแสงผ่านวัสดุฉาย ผ่านระบบเลนส์ ตรงไปจอรับภาพในแนวเส้นตรง
ได้แก่ เครื่องฉายภาพยนตร์ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายฟิล์มสตริป

20 ระบบฉายตรง
21 ระบบฉายอ้อมการฉายที่อาศัยลำแสงจากหลอดกำเนิดแสงผ่านวัสดุฉาย ผ่านระบบเลนส์ โดยมีการหักเหของลำแสง 1 ครั้ง หรือ 2 ครั้ง ด้วยกระจกเงา ก่อนที่ภาพจะปรากฏบนจอรับภาพ
ได้แก่ เครื่องฉายภาพ
ข้ามศีรษะ

22 ระบบฉายอ้อม
23 ระบบสะท้อนการฉายที่อาศัยลำแสงจากหลอดกำเนิดแสงไปกระทบวัสดุฉาย สะท้อนภาพผ่านกระจกเงาและเลนส์ฉาย ไปเกิดภาพบนจอ ระบบฉายชนิดนี้จะมีการ สูญเสียแสงค่อนข้างมาก ห้องฉายจึงจำเป็นต้องควบคุม
ให้มืดมากที่สุด
ได้แก่ เครื่องฉายภาพ
ทึบแสง

24 ระบบฉายสะท้อน
25 สื่อเสียงวัสดุและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพื่อการสื่อสาร
ด้วยเสียง

26 สื่อตามประสบการณ์การเรียนรู้การอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสื่อโสตทัศน์ประเภทต่างๆ
แสดงขั้นตอนของประสบการณ์การเรียนรู้
และการใช้สื่อในกระบวนการเรียนรู้
เรียกว่า “กรวยประสบการณ์ของเอดการ์ เดล” (Edgar Dale’s Cone of Experiences)

27 กรวยประสบการณ์ของเอดการ์ เดล
28 Direct, Purposeful Experiencesการให้ประสบการณ์ที่เป็นจริงมากที่สุด โดย
ประสบการณ์ตรง
รูปธรรม
ผู้เรียนได้รับโดยตรงจาก
ของจริง
สถานการณ์จริง
ด้วยการกระทำของตนเอง
การจับต้อง
การเห็น

29 Contrived Experiencesประสบการณ์รอง
เรียนรู้จากสิ่งที่ใกล้เคียงความเป็นจริง
ของจำลอง
สถานการณ์จำลอง
ใช้เมื่อ
สื่อมีขนาดใหญ่เกินกว่านำมาใช้ได้จริง
สื่ออยู่ในสภาวะอันตราย
สื่ออยู่ในสิ่งมีชีวิต ไม่สามารถผ่าออกมาดูได้

30 Dramatized Experiencesประสบการณ์นาฏกรรม (การแสดง)
การจัดประสบการณ์ให้แก่ผู้เรียนด้วยข้อจำกัดด้วยเวลาและสถานที่
การแสดงบทบาทสมมติ
การแสดงละคร
มักใช้กับ
เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์
เรื่องราวที่เป็นนามธรรม

31 Demonstrationsการสาธิต
การแสดงหรือกระทำประกอบคำอธิบาย
เน้นลำดับขั้นตอน

32 Field Tripsการศึกษานอกสถานที่
การเรียนรู้จากภายนอกสถานที่เรียน
การเยี่ยมชมสถานที่ต่างๆ
การสัมภาษณ์

33 Exhibitsนิทรรศการ
การจัดแสดงสิ่งต่างๆ เพื่อให้ความรู้สาระประโยชน์ต่อผู้ชม
นำประสบการณ์หลายอย่างผสมผสานกันมากที่สุด

34 Televisionโทรทัศน์
การถ่ายทอดความรู้ด้วยสื่อโทรทัศน์

35 Motion Picturesภาพยนตร์
การบันทึกเรื่องราวลงบนฟิล์ม
ได้รับรู้ทั้งภาพ เสียง

36 Recording, Radio, Still Picturesการบันทึกเสียง วิทยุ และภาพนิ่ง
ให้ประสบการณ์แก่ผู้เรียนที่แม้อ่านไม่ออก ก็สามารถเข้าใจเนื้อหา เรื่องราวได้
ใช้การฟัง
ใช้การมอง

37 Visual Symbolsทัศนสัญลักษณ์
สิ่งที่เป็นสัญลักษณ์แทนความเป็นจริงของสิ่งต่างๆ หรือข้อมูลที่ต้องการให้เรียนรู้
แผนที่
แผนภูมิ
แผนสถิติ
เครื่องหมาย

38 Verbal Symbolsวจนสัญลักษณ์
ประสบการณ์การเรียนรู้ที่เป็นนามธรรมมากที่สุด
ตัวหนังสือ
เสียงพูด

39 ประเภทสื่อจากกรวยประสบการณ์สื่อประเภทวัสดุ (Software)
เก็บความรู้ในตนเอง
วัสดุที่ถ่ายทอดความรู้ได้ด้วยตนเอง เช่น แผนที่ ลูกโลก หุ่นจำลอง
วัสดุที่ไม่สามารถถ่ายทอดความรู้ได้ด้วยตนเอง เช่น แผ่นซีดี ฟิล์ม สไลด์
สื่อประเภทอุปกรณ์ (Hardware)
สิ่งที่เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดความรู้
เครื่องฉายภาพข้ามศีรษะ
เครื่องฉายสไลด์
สื่อประเภทเทคนิคและวิธีการ (Techniques & methods)
แนวความคิด หรือรูปแบบขั้นตอนในการเรียนการสอน
การสอนแบบจุลภาพ
การสาธิต

40 สื่อแบ่งตามลักษณะการใช้งาน
41 สื่อแบ่งตามรูปแบบการใช้งานสื่อรายบุคคล
สื่อที่ผู้เรียนแต่ละบุคคลเลือกใช้ได้อิสระ เช่น หนังสือ แผนภาพ แผนที่ รูปโลก
สื่อทางไกล
สื่อที่มุ่งเน้นการนำเสนอเนื้อหาความรู้ให้กับผู้เรียนที่อยู่ห่างไกล เช่น วิทยุ โทรทัศน์ ดาวเทียม
สื่อทันสมัย
สื่อรูปแบบใหม่ตามเทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น อินเทอร์เน็ต Multimedia

42 สื่อแบ่งตามทรัพยากรการเรียนรู้ทรัพยากรการเรียนรู้ (Learning resources)
ทุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่ในโลก ทั้งมีโดยธรรมชาติและมนุษย์พัฒนาขึ้นมา เพื่อใช้ในการเรียนรู้
Donald P. Ely ได้แบ่งสื่อเป็น
คน (People)
วัสดุ (Materials)
อาคารสถานที่ (Settings)
เครื่องมือและอุปกรณ์ (Tools & Equipments)
กิจกรรม (Activities)

[BACK TO WEBPAGE TECHNOLOGY]